Roemenië 2014
Gagesti / Giurcani
Renovatie en verbouwing van een jongenshuis
Zo treffen we het pand aan.
Op maandag 21 april 2014 vertrekt een ploeg van 3 vrijwilligers naar Gagesti, voor een periode van twee weken. Deze keer om een nieuwe buitengevel te maken tegen de bestaande houtskeletgevel van het jongenshuis in het nabijgelegen Giurcani.
Tijdens de strenge winters in Roemenië (minus 25 graden Celsius is geen uitzondering) is het binnen bijna net zo koud als buiten... En 's zomers kunnen de buitentemperaturen met gemak oplopen tot zo'n 35-40 graden Celsius.
Binnenshuis is het dan niet uit te houden.
Slecht onderhouden kraaldelen.
Het pand is nog maar zo'n 12 jaar oud, maar door de slechte kwaliteit van de destijds beschikbare bouwmaterialen en de (in onze ogen) 'minder goede' onderhoudsmentaliteit van de Roemenen, verkeert het pand in een niet al te beste staat van onderhoud. De verticaal aangebrachte kraaldelen zijn dusdanig gekrompen door de extreme temperatuursverschillen, dat regen, wind en vorst op veel plaatsen vrij spel hebben gekregen. Doordat ook de goten op diverse plaatsen lekken (aansluitingen zijn op die plaatsen niet gesoldeerd, maar met popnagels verbonden) heeft opspattend water al een aardig begin gemaakt met houtrot. We hebben daarom besloten om de nieuwe (ook houten) buitengevel te maken van zwaar verduurzaamd hout. Tussen de bestaande - en de nieuwe gevel wordt daarnaast ook meteen een flinke laag isolatiemateriaal (glaswolplaten) en dampremmende folie aangebracht.
Om de huidige stijl van het gebouw niet al te zeer aan te tasten, wordt de nieuwe buitenwand uitgevoerd in 2 centimeter dikke gewolmaniseerde rabatdelen.
Ook de rest van de houtconstructie (een balkenframe van 5x7 centimeter) is verduurzaamd door middel van wolmanzout.
Een bestaand - overkapt - bordes, waarop deuren van verschillende kamers en de badkamer uitkomen, wordt - door het plaatsen van een nieuwe half-glazen pui - omgebouwd tot een fraaie serre, waardoor de huidige buitendeuren opeens veranderd zijn in binnendeuren. Hierdoor is het mogelijk om binnenshuis de verschillende kamers alsook de badkamer te bereiken. Nu moet dat nog door de 'frisse' buitenlucht...
Uiteraard wordt ook die nieuwe buitenwand goed geïsoleerd en wordt het nieuwe grote kozijn voorzien van 2cm dik thermopane glas.
Het glas zit erin, de serre is klaar!
Het benodigde kozijnhout en de zware nieuwe buitendeur, alsmede al het hang- en sluitwerk moeten van de beste kwaliteit zijn, en uiteraard ook inbraakbestendig. Omdat dergelijke materialen niet verkrijgbaar zijn in Roemenië, hebben wij deze in Nederland aangeschaft (met dank aan onze sponsors!) en met een transport een aantal weken eerder naar Giurcani gestuurd. De balen glaswol en de nieuwe ramen zijn wél verkrijgbaar in Roemenië.
Op de dag dat we op de geitenboerderij in Gagesti aankomen, is het al laat in de avond. We slapen deze eerste nacht op de boerderij, maar we besluiten de rest van de tijd in het even verderop gelegen Giurcani te blijven, om zo dicht mogelijk "op het werk" te zitten. We slapen dan dus in het huis zelf.
De volgende ochtend worden we verwelkomd (en meteen ook weer uitgezwaaid) door de bewoners, die ons nog kennen van onze eerdere klus: de kaasmakerij. Een dag later blijkt dat overigens een wijs besluit te zijn geweest, want door hevige regenval is het pad tussen de weg en de boerderij niet meer begaanbaar voor auto's...
Maar tegelijkertijd betekent dat ook twee weken afzien, want het huis heeft de hele winter leeggestaan, en de houtgestookte CV-ketel werkt niet meer! Gelukkig hangt er een 15-liter boilertje, zodat we - bij toerbeurt - tóch af en toe een douche kunnen nemen.
De drie vakmensen van de Werkgroep worden bijgestaan door twee plaatselijke medewerkers, waarmee meteen ook een van de andere doelstellingen van de Werkgroep wordt bereikt: het overdragen van kennis en kunde. Helaas blijkt één van hen (degene onder wiens leiding het pand destijds gebouwd is) ons hoge tempo niet te kunnen volgen, of hij is wellicht ietwat teleurgesteld dat hij nu al "voor de vierde keer" (zoals hij zelf zegt) het half vergane bordes moet repareren, dat hij na anderhalve dag opstapt.
Gedeeltelijk verrotte constructie.
Costel (een redelijk normaal ontwikkelde jongen, die destijds als kind samen met zijn verstandelijk beperkte broertje door hun ouders op straat is gezet) blijft wél, en hij wordt nu bijgestaan door Lica. Lica heeft een flinke verstandelijke beperking, maar hij heeft ons al eerder geholpen, en wij denken dat dit duo ons met de nodige hand- en spandiensten goed zal kunnen helpen.
Terwijl Henny flink doorwerkt aan het handmatig vormgeven van het grote kozijn (alle maten moeten ter plekke worden ingemeten), waarbij eerst nog het gedeeltelijk verzakte bordes moet worden opgekrikt, rotte gedeelten vervangen en tenslotte waterpas gesteld, werpen de beide Hansen zich vol overgave op de balkenconstructie voor de gevels en de omkadering van de kozijnen.
Het nieuwe kozijn staat!
Zodra een wand klaar is, staan Costel en Lica al in de aanslag om de glaswolplaten daarin te bevestigen. Lica heeft daartoe in het mandje achterop zijn driewieler zijn eigen gereedschap meegenomen.
Lica met zijn eigen gereedschap. Costel gaat als een speer met de glaswolplaten
Na de eerste week staat de hele constructie al aardig 'in de steigers' en rijden we op zaterdagmiddag naar onze container cq werk- en opslagplaats, die 'geparkeerd' staat op het terrein van onze partnerorganisatie Betania (zie onze eerdere werkzaamheden voor hen) in Bacau. Daar hebben we een gesprek met directeur André Muit, over de toekomstplannen van zijn organisatie en onze mogelijke betrokkenheid daarbij.
André Muit (links) met ons in gesprek.
Als wij onze gereedschappen in de container inspecteren, zijn we blij verrast! Alles verkeert (na drie jaar!) nog in uitmuntende staat. Als we de schroeftolletjes testen, blijken zelfs de accu's nog steeds voldoende spanning te leveren.
Wij hebben ook een tiental computers en een laptop bij ons voor de school in Gaiceana, die we de volgende dag daar zullen afleveren. Scholen zijn verplicht computeronderwijs aan te bieden, maar de middelen daartoe ontbreken; zelfs bij de overheid. Van de 10 oude computers met enorme 'toeters' van beeldschermen werkt nog maar één exemplaar! En omdat we tóch naar Roemenië moesten, hebben we het aanbod van een bevriende sponsor voor een tiental modernere exemplaren, compleet met verstelbare TFT-schermen, toetsenborden en muizen, graag aanvaard.
Een tiental Dell computers, verstelbare voeten voor de los meegenomen TFT schermen en een laptop voor de leraar.
Vanaf nu kunnen de kinderen weer computeronderwijs krijgen...
We hoopten te kunnen overnachten in Hostel Holland van Asociatia Betania (een absolute aanrader voor wie ooit in Bacau wil overnachten; zie www.hostelbacau.ro ), maar alle kamers zijn bezet door een groep van 34 vrijwilligers van Morgenster4Bacau uit Zoetermeer. Dat wordt dus een hotelletje...
De volgende ochtend rijden we door naar Gaiceana, waar de computers door een enthousiaste Magdalena Cheta (onze tolk en contactpersoon-van-het-eerste-uur) en een aantal jongeren naar binnen worden gebracht.
We maken een indrukwekkende ceremonie mee op het kerkhof van Gaiceana (het is de week na Pasen), waar we zelfs in een graftombe mogen afdalen van een familie waarmee we al jaren een goede band hebben. Heel bijzonder!
Onlangs is haar man bijgezet in dit familiegraf. Het graf wordt gezegend door de priester.
Als wij op maandagochtend met hernieuwde energie weer verder gaan met onze klus in Giurcani, worden we bijgestaan door Jeroen Hosper en zijn zoon Steven. Jeroen is directeur van Stentor Industries, een toeleverancier van voortstuwingsbenodigdheden voor de scheepvaartindustrie, met een vestiging in het zuiden van Roemenië. Zijn andere zoon Menno en vrouw Monique helpen op dat moment bij de geitenhouderij en zorgboerderij in Gagesti. "Ze hadden tóch even niks anders te doen..."
Terwijl Henny de deur afhangt,vorderen Jeroen en zijn jongens gestaag. Ook de regenpijp wordt mooi weggewerkt.
Jeroen en Steven maken een begin met de rabatdelen, aan weerszijden van het grote ingangskozijn. De volgende dag zal ook Menno ons komen versterken.
Later deze week moeten we wel afscheid nemen van Lica, die steeds sterker de leiding in handen wil nemen. Wij hebben ook eigenlijk geen klusjes meer voor hem, waar hij geschikt voor is. Niet gehinderd door enig idee hoeveel (en welk) werk er verzet moet worden (zijn enthousiasme is hem ook niet kwalijk te nemen), loopt hij ons steeds vaker in de weg...
Mede door het prachtige weer (de temperaturen lopen op tot boven de 30 graden!) vordert de klus in een recordtempo. Het grote kozijn staat inmiddels - met hulp van Costel - klaar om door een locale glasleverancier voorzien te worden van thermopaneglas, terwijl Henny zich stort op de montage van de aluminium lekdorpels en de afwerking van de 18 overige (kleinere) kozijnen van het gebouw.
Mooi afgewerkt kozijn met lekdorpel.
Maar ondanks onze inzet en enthousiasme wordt ons inmiddels duidelijk dat we met drie man en een dag minder (op tweede Paasdag konden we uiteraard niet werken) de klus die gepland was voor 4 man in twee volledige weken) niet af zullen krijgen. Op zaterdagochtend werken we zódanig lang door, dat locaal personeel, met ons voorbereidend werk en onze instructies aan Hannah Smit, de initiatiefneemster van de zorgboerderij en mede-oprichter van Stichting Noi Si Voi, de klus kan afmaken.
En dit is dan de vernieuwde entrée!...
Het is nu aan de Roemenen zelf om de ingangspartij en het laatste deel van de achterzijde af te maken
Als wij die middag een begin maken met onze terugreis naar Nederland, kijken we tóch met een tevreden gevoel terug op een mooie periode, met een geslaagd project.
Door onze hulp kan de woning nu ook 's winters bewoond worden door een groep verstandelijk beperkte jonge mannen, en heeft ook de zorgboerderij daarmee weer plaatsen vrij voor nieuwe bewoners.